In het project Empowering Nurses to Empower Their Patients werkt 8D samen met Universiteit Twente, Isala Klinieken en Hogeschool Windesheim aan een urgent zorgvraagstuk: hoe zorgen we ervoor dat zorgprofessionals lage gezondheidsvaardigheden bij patiënten herkennen? En minstens zo belangrijk: hoe zorgen we dat bestaande kennis ook daadwerkelijk landt in hun werkpraktijk?
Mensen met lage gezondheidsvaardigheden hebben moeite met het begrijpen van informatie over hun aandoening of behandeling. Ze kunnen instructies minder goed opvolgen, missen cruciale informatie of vermijden zorg uit onzekerheid. Vaak gaat het om beperkte digitale vaardigheden of laaggeletterdheid, die lang niet altijd zichtbaar zijn. Het gevolg? Onbegrip, medicatiefouten, gemiste afspraken of verminderde therapietrouw – met slechtere gezondheidsuitkomsten en hogere zorgkosten tot gevolg.
Zorgprofessionals merken deze signalen niet altijd op. Niet uit onwil, maar vanwege tijdsdruk, gebrek aan training of simpelweg het ontbreken van praktische tools. Tegelijkertijd zijn er vanuit onderzoek wél uitgebreide handvatten beschikbaar om lage (digitale) gezondheidsvaardigheden te signaleren en patiënten begrijpelijker te informeren. Maar hoe breng je die kennis effectief naar een werkvloer waar pauzes al een zeldzaamheid zijn?
Toen 8D aansloot bij het project, lag er al een stevige inhoudelijke basis. Tijdens eerdere co-creatiesessies dachten verpleegkundigen, onderzoekers en studenten al mee over hoe wetenschappelijke inzichten praktisch toepasbaar konden worden gemaakt. Het resultaat: het idee voor een kaartenset met concrete opdrachten die verpleegkundigen tijdens hun werkdag kunnen uitvoeren. Toegankelijk, toepasbaar en gebaseerd op zowel praktijkervaring als onderzoek.
Een ogenschijnlijk eenvoudige oplossing die, eenmaal uitgewerkt, verrassend complex bleek. Precies dát maakt het interessant. Want hoe ontwerp je iets dat niet alleen de juiste informatie bevat, maar ook past binnen de dagelijkse werksetting van de eindgebruiker? In co-creatie onderzochten we praktische én strategische dilemma’s: is het kaartje te klein, dan past er te weinig tekst op. Te groot? Dan verdwijnt het in een bureaulade, in plaats van in het borstzakje van een uniform. Samen spelen of individueel gebruiken? We willen zowel verpleegkundigen als MBO-studenten bereiken, maar wat betekent dat voor toon, vorm en gebruik? Is dat überhaupt wenselijk en haalbaar?
Extra informatie ontsluiten via een QR-code? Slim, maar kunnen werktelefoons die eigenlijk wel scannen? En misschien wel de belangrijkste vraag: willen we een onderzoeksprototype of een schaalbaar product? Die keuze is bepalend voor alles wat volgt.
8D bracht al deze vragen in kaart en hielp het consortium via co-creatiesessies en kritische designvragen om richting te kiezen. Geen grafische details, maar keuzes die leidend zijn voor het gehele ontwerptraject en bepalend voor de uiteindelijke toepasbaarheid, impact en toekomstbestendigheid. Door opties visueel en bespreekbaar te maken, konden we samen weloverwogen keuzes maken over gebruikscontext, inhoudsdiepte en strategische focus. We ontwierpen daarbij niet alleen de kaartenset zelf, maar ook een systeem dat meegroeit met de praktijk. Met het basistemplate dat wij ontwikkelden kunnen onderzoekers eenvoudig zelf nieuwe content toevoegen, uitbreidingen maken en sets laten drukken. Geen ‘PDF en succes ermee’, maar een flexibel fundament voor vervolgonderzoek én de ontwikkeling van een breed inzetbaar product.
ENEP is een treffend voorbeeld van design als strategisch denkinstrument: niet alleen een mooi eindproduct maken, maar richting geven via co-creatie, kritische designvragen en het tastbaar maken van abstracte afwegingen. Het project is nog volop in ontwikkeling. Momenteel test het consortium de kaartenset in zorginstellingen en werkt het aan een aangepaste versie voor het MBO-onderwijs. Meer informatie? Neem contact op met giel@8d.nl
Hoe verspreid je onderzoeksresultaten op een manier die écht landt in beleid en praktijk? Onze visie: disseminatie is een integraal en inhoudelijk onderdeel van het onderzoeksproces — geen verplicht nummertje achteraf.
Hoe deel je onderzoeksresultaten effectief met de samenleving? Dit artikel laat zien hoe participatief design bijdraagt aan effectieve kennisoverdracht door vorm, inhoud en context op elkaar af te stemmen. Praktijkvoorbeelden illustreren hoe design academische inzichten bruikbaar maakt in de praktijk.
Participatief onderzoek kan een oplossing zijn voor drie knelpunten waar onderzoekers tegenaan lopen: datavergaring, effectieve kennisoverdracht en disseminatie. Potentiële vormen zijn game-based onderzoek en design-based onderzoek. We inspireren je graag met voorbeelden uit ons portfolio.