The Lifestyle Challenge onderzoekt hoe leefstijlverandering bij jongeren met psychische klachten kan worden ondersteund met een co-ontworpen serious game. Samen met zorgprofessionals en jongeren ontwikkelden we een concept voor een digitale leefstijlinterventie. Het project werd uitgevoerd als ontwerpgericht onderzoek in samenwerking met GGz Centraal.
Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat leefstijlinterventies – zoals gezonder eten, meer bewegen en beter slapen – bijdragen aan zowel fysieke als mentale gezondheid. Juist bij jongeren met een psychiatrische aandoening is die samenhang van groot belang. Deze groep heeft bijvoorbeeld vaker te maken met bijwerkingen van medicatie, problemen met zelfregulatie of een verhoogde kans op sociaal isolement. Tegelijkertijd blijkt het voor hen juist extra moeilijk om gezonde gewoontes aan te leren én vol te houden, mede doordat standaardinterventies vaak onvoldoende aansluiten bij hun leefwereld.
Hoewel er binnen de geestelijke gezondheidszorg steeds meer aandacht is voor leefstijl, ontbreekt het vaak aan praktische en motiverende middelen die jongeren echt in beweging brengen. Uitleg alleen blijkt niet genoeg: gedragsverandering vraagt om herhaling, eigenaarschap en een aanpak die past bij de beleving en bewoording van jongeren zelf. In dit project met GGz Centraal gingen we daarom via een co-creatief designproces op zoek naar een antwoord op de vraag: hoe vertaal je perspectieven, behoeften en obstakels van jongeren naar een digitale leefstijlinterventie die hen echt ondersteunt?
AanpakIn meerdere co-creatiesessies met zowel zorgprofessionals als jongeren zelf, is het concept van de game stap voor stap vormgegeven. Tijdens de eerste sessies werd samen onderzocht welke leefstijlthema’s belangrijk zijn, en hoe jongeren die het liefst zouden benaderen.
Een belangrijk uitgangspunt: geen standaardaanpak, maar maatwerk. De game stelt jongeren in staat om persoonlijke doelen te stellen, deze visueel bij te houden en successen te vieren. Denk aan dagelijkse mini-opdrachten (zoals een korte wandeling) en wekelijkse challenges (zoals een proefles bij een sportclub). Voor extra motivatie kunnen spelers ook foto’s delen met groepsgenoten. Een functie die het sociale aspect versterkt, maar ook vraagt om zorgvuldige inbedding in de zorgcontext.
De sessies met jongeren lieten zien hoeveel energie er vrijkomt als hun stem serieus genomen wordt. Bas Altenburg (game designer bij 8D): “Wij zoeken in zulke sessies naar ongefilterde input. Dat leidt tot betere ontwerpen, maar vooral ook tot gelijkwaardige gesprekken, waarin kwetsbaarheid geen obstakel hoeft te zijn.”
ResultatenPrototype ontwikkeld in co-creatie met jongeren en professionals van GGz Centraal, met aandacht voor regie, plezier en maatwerk
Een visueel en sociaal gameconcept dat inzet op gewoontevorming én onderlinge verbinding; gevisualiseerd en onderbouwd voor een vervolgaanvraag.
Draagvlak zorgprofessionals: zij zien het gevisualiseerde prototype en gameconcept als waardevolle aanvulling op psycho-educatie
Positieve feedback en gevoel van eigenaarschap onder jongeren die meewerkten
De pilotfase van The Lifestyle Challenge heeft duidelijk gemaakt dat de behoefte aan effectieve tools voor leefstijlondersteuning groot is én dat een digitale tool hierin daadwerkelijk verschil kan maken. GGz Centraal en 8D zijn dan ook voornemens om het prototype verder te ontwikkelen tot een inzetbaar product voor de praktijk. Daarbij staat het vinden van vervolgfinanciering centraal.
‘Het samen ontwerpen van dit spel een belangrijke stap in de goede richting. Het zet jongeren en professionals op een leuke manier aan het denken over wat zij zelf nodig hebben om leefstijlverandering te laten slagen.’
Programmamanager Leefstijl
Serious games voor de zorg maken hun opmars. Maar heb je zelf nog nooit zo’n game gebruikt, dan blijft het hele idee toch wat abstract. Wat voor meerwaarde hebben games voor de zorg en welke concrete voorbeelden zijn er al? Laat je inspireren door cases uit ons portfolio.
Hoe deel je onderzoeksresultaten effectief met de samenleving? Dit artikel laat zien hoe participatief design bijdraagt aan effectieve kennisoverdracht door vorm, inhoud en context op elkaar af te stemmen. Praktijkvoorbeelden illustreren hoe design academische inzichten bruikbaar maakt in de praktijk.
Waarom belanden games voor de zorg nog regelmatig op de plank, in plaats van bij de eindgebruiker? Wij gingen wij in gesprek met een onderzoeker, een innovatiemanager, een arts en een bedrijfskundige om een antwoord te formuleren op deze vraag. Download het whitepaper voor heel veel inzichten en aanbevelingen!