SoVaTaSS

Oefenspel voor kinderen met autisme

Hoe kunnen zorgprofessionals digitale toepassingen inzetten om kinderen met autisme op een motiverende manier te helpen oefenen met sociale vaardigheden? Binnen het onderzoeksproject SoVaTaSS ontwikkelde 8D een game prototype voor kinderen met autisme om antwoord te vinden op deze vraag. Het prototype werd ingezet als onderzoeksinstrument om nieuwe inzichten op te doen voor innovatieve behandelmethoden.

Doelen


1
Inzicht in motivaties en behoeften van kinderen met ASS
2
Co-designen en testen van prototypes
3
Vertalen van inzichten naar ontwerpprincipes
Sovatass

Co-design van games voor kinderen met autisme

Kinderen met ASS ervaren sociale situaties vaak als complex en overweldigend. Het onderzoeksprogramma SoVaTaSS richtte zich op de vraag hoe digitale toepassingen deze doelgroep kunnen ondersteunen bij het trainen van sociale vaardigheden in een veilige en comfortabele context. In het bijzonder werd onderzocht hoe gaming als motiverend hulpmiddel kan functioneren en op welke manier dergelijke interventies het best geïntegreerd kunnen worden in bestaande behandelpraktijken.

Binnen het project werden verschillende prototypes co-gecreëerd om diepgaand inzicht te krijgen in de behoeften, motivaties en ervaringen van kinderen, ouders en behandelaars. SoVaTaSS werd uitgevoerd door zorgorganisatie Accare in samenwerking met de lectoraten Zorg voor Jeugd en Zorg & Innovatie in de Psychiatrie (NHL Stenden), User-Centered Design (Hanzehogeschool) en ICT Innovatie in de Zorg (Windesheim). 8D ontwikkelde binnen dit consortium de ‘Eilandgame’ (prototype en co-design) e als onderzoeksinstrument.

In dit onderzoek werd een user-centered design benadering toegepast, waarbij focusgroepen met kinderen (n=8), ouders (n=6) en interviews met stakeholders (n=7) waardevolle inzichten opleverden over hun dagelijks leven, sociale uitdagingen en ervaringen met digitale toepassingen. Deze inzichten leidden tot de ontwikkeling van drie authentieke persona’s die richting gaven aan het ontwerp van de gameprototypes. Een belangrijke bevinding was dat de doelen en motivaties van kinderen vaak afwijken van de aannames van ouders en professionals. Juist deze kindperspectieven zijn essentieel bij het ontwikkelen van digitale interventies die hen effectief motiveren om aan hun sociale vaardigheden te werken.


Op basis van kaders uit het onderzoek ontwikkelde 8D een prototype van een digitale game waarin kinderen de rol van postbode aannemen op een rustig vormgegeven eiland. Tijdens hun ronde ontmoeten zij verschillende karakters met kleine hulpvragen, zoals het repareren van een kar of assisteren bij fotografie. Deze interacties zijn ontworpen om sociale situaties te simuleren waarin het herkennen van emoties en het kiezen van gepaste reacties centraal staan. Het spelmechanisme is gebaseerd op een helder oorzaak-gevolgprincipe: kinderen ontdekken welke acties welk effect hebben op anderen. Foutieve keuzes leiden niet tot negatieve consequenties, maar nodigen uit tot alternatieve reacties, zodat frustratie wordt voorkomen en oefenen laagdrempelig en motiverend blijft.

Het prototype werd door de onderzoekers ingezet als onderzoeksinstrument, onder andere door middel van investigative rehearsal, waarbij behandelaren het prototype direct in hun praktijk testen om de bruikbaarheid en impact ervan in reële behandelcontexten te onderzoeken.

Sovatass sociale vaardigheden autisme
Gameplay SoVaTass

“Spelen is een heel veilige en laagdrempelige manier om te oefenen met sociale vaardigheden. Maak je een ‘fout’, dan zitten daar geen gevolgen aan.”

Case: SoVaTaSS

Maarten Stevens

Eigenaar 8D Games

Concreet opgeleverd: het Eilandgame prototype, mede ontworpen op basis van co-creatie met kinderen, ouders en behandelaren

Wetenschappelijke waarde: nieuwe inzichten in user-centered design en hoe digitale toepassingen kunnen motiveren tot sociale vaardigheidstraining bij ASS

Langetermijnwaarde: input voor toekomstige behandelmethoden en implementatieonderzoek binnen jeugdzorg en onderwijs


Meer weten over de mogelijkheden van een co-design traject en serious game als onderzoeksinstrument?

Sociale vaardigheden autisme

Onderzoek midden in de maatschappij

Vragen? Of even sparren?

Bel 058 843 57 57

Mail johan@8d.nl

Johan vertelt je graag meer.

​Bij 8D ondersteunen we onderzoekers bij het integreren van een designaanpak in hun werk, van projectontwerp tot creatieve productontwikkeling en procesbegeleiding. Deze participatieve methodieken helpen complexe, mensgerichte vraagstukken op te lossen en verankeren onderzoeksresultaten duurzaam in de samenleving.

In al onze projecten werken we volgens een eigen social design werkwijze die we de afgelopen tien jaar hebben verfijnd op basis van ervaring. In onze aanpak combineren we het beste uit verschillende ontwerpgerichte methodieken, waarbij co-creatie met belanghebbenden centraal staat. Het mooie aan deze aanpak is dat we ruimte bieden voor koerswijzigingen op basis van co-creatie, terwijl we tegelijkertijd de vaart erin houden door taakverdelingen en planningen zo concreet mogelijk te maken.

Abonneer je op onze nieuwsbrief